خاتم‌کاری یکی از صنایع دستی معروف شهر شیراز است که به عنوان یکی از هنرهای اصیل ایرانی شناخته می‌شود. این هنر با استفاده از تکه‌های بسیار ریز و منظم از چوب، فلز، استخوان و مواد دیگر، طرح‌های پیچیده و زیبایی را ایجاد می‌کند که اغلب در ساخت انواع جعبه‌ها، قاب‌ها، کادرهای آینه، میزها و حتی قطعات دکوری و زیورآلات استفاده می‌شود.
ویژگی‌های خاتم‌کاری شیراز:
-
مواد استفاده‌شده: در خاتم‌کاری شیراز، معمولاً از مواد مختلفی مانند چوب درختان سخت (مانند چوب نارنج، گردو و توت)، استخوان، صدف و فلزات مختلف (مس، نقره و طلا) استفاده می‌شود. این مواد در تکه‌های کوچک به شکل‌های هندسی منظم بریده شده و سپس به هم چسبانده می‌شوند.
-
طرح‌های هندسی: یکی از ویژگی‌های بارز خاتم‌کاری، طرح‌های هندسی بسیار پیچیده و زیباست. هنرمندان خاتم‌کار از اشکال مختلفی مانند مثلث‌ها، لوزی‌ها، هشت‌ضلعی‌ها، و اشکال دایره‌ای برای ساخت طرح‌های چشم‌نواز استفاده می‌کنند. این طرح‌ها با دقت و مهارت بالا در کنار هم قرار می‌گیرند تا یک الگوی منظم و هماهنگ ایجاد کنند.
-
دقت و زمان‌بر بودن: خاتم‌کاری شیراز از نظر فنی بسیار دقیق و زمان‌بر است. هر قطعه خاتم باید با دقت زیاد برش خورده و در جای خود قرار گیرد تا طرح نهایی شکل بگیرد. به همین دلیل این هنر نیازمند مهارت‌های فنی بالا و صبر و حوصله زیادی است.
-
جذب توجه بین‌المللی: خاتم‌کاری شیراز نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی نیز شناخته شده است. این هنر از زمان‌های گذشته به عنوان یکی از برجسته‌ترین صنایع دستی ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی به نمایش گذاشته شده و مورد توجه علاقه‌مندان به هنر و صنایع دستی قرار گرفته است.
-
محصولات خاتم‌کاری: خاتم‌کاری در شیراز در ساخت محصولات مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله جعبه‌های خاتم‌کاری، آینه‌ها و قاب‌ها، قاب عکس‌ها، میزهای خاتم‌کاری، ظروف تزئینی و حتی زیورآلات. این محصولات می‌توانند در خانه‌ها به عنوان دکوراسیون یا هدیه‌های خاص استفاده شوند.
تاریخچه و ریشه‌های خاتم‌کاری:
خاتم‌کاری در ایران تاریخچه‌ای طولانی دارد و به دوران صفویه برمی‌گردد. این هنر در شیراز به اوج خود رسید و به یکی از هنرهای برجسته ایرانی تبدیل شد. شیراز به عنوان مرکز فرهنگی و هنری ایران، این هنر را به خوبی حفظ کرده و به نسل‌های آینده منتقل کرده است.
